.
.
Ehlader Araştırma Bölümü
Merhum Ayetullah Misbah Yezdî, insanın sevdiğinin bir gülüşüne bütün âlemin zorluklarını tahammüle amade olduğunu beyan etmiş şöyle demişti:
"Eğer böyle bir aşkı Allah'a duyarsak, hayatın bütün zorlukları bizim için kolaylaşır, yalnız bunların ilahi imtihan olduğuna inanmamız şartıyla."
Ayetullah Muhammed Taki Misbah Yezdî, geçen akşam yüce rehberlik makamı Kum bürosunda, rıza makamının düşünsel ilkelerini açıklarken şunları söyledi:
"Rızanın da tevekkül gibi çeşitli aşamaları var; kişinin rızasının derecesinin ölçülmesi gereken olaylar birkaç gruptur. Bazı hadiseler vardır ki, ortaya çıkmasında bizlerin rolü olmaz; irademizin yaratılmamızda ve ne şekilde yaratıldığımızda rolü olmaması gibi. Kimse bizi yaratmak ya da ne zaman yaratmak için izin almamıştır, yine cinsiyetimiz de irademiz dışında olmuştur; Allah'ın tekvini iradesine razı olmamız gerekir fakat bu, rıza makamının aşağı merhalelerindendir."
Bu sene yılbaşında hayatını kaybeden Kum İlim Havzalarının kıymetli ahlak üstadı Yezdî, Allah'ın tekvini iradesine karşı bazılarının memnuniyetsizlik gösterdiğini beyan ederek şöyle demişti:
"Bazıları cinsiyetlerinden şikâyetçi olurlar, bu konu kadınlarda daha çok görülür ve erkek olmak isterler. Sırf bunun beşerin iradesi dışında olduğunu bilmesi, kişiyi razı etmez zira bu durum isteğine uygun değildir."
Öte yandan Ayetullah Misbah Yezdî, kişinin yaratılmasından sonra gelişen fiil ve havadislere işaretle şunları söylemişti:
"Bu durumların çoğunda da -uzak ihtimal bir etki dışında- insanın rolü yoktur. Sel, deprem veya kişinin başka birinin iradesiyle yaralanması ve istemeyerek bir nimetten mahrum kalması gibi; bu durumlarda da rıza vardır. Az çok ferdin iradesinin müdahil olduğu durumlarda ilahi rızanın idrak edilmesi zordur. Ders okuyarak bilgi ve ilim elde etmek, sağlık için sağlık kurallarına riayet, fakirlikten kurtulup zengin olmak için çalışıp çabalamak gibi durumlarda, razı olmak ve bunu tasavvur etmek zordur."
Rıza ve Nefret, Ferdin Tanıma Türünden Kaynaklanır
Misbah Yezdî, rıza ve nefreti, ferdin bakış türüyle doğru orantılı bir takım sebeplere dayandırarak şöyle demişti:
"Bunların geneli ferdin tanımasına bağlıdır; rıza kesp etme yolunda bakışı nefretten rızaya çevirmek mümkündür. Rızanın çeşitliliği teşrii işlerdedir. Bazıları Allah'ın teşrii iradesine itiraz ederler; mesela niçin sabah namazı güneş çıkmadan önce kılınmalı; bu onlar için zordur, özellikle film ve televizyonun hayatın gerekliliklerinden olduğu mevcut zamanda. İnsanlar geç yatıyorlar ve bu emirler isteklerine uygun değil. Allah'ın teşrii iradesine karşı hoşnutsuzluk kadınlarda daha çoktur. Özellikle erkeklerin birkaç kadınla evlenebilmesi konusunda. Kadınların çoğu buna olumsuz bakar ve yürekten ‘niçin bu böyledir’ derler. Tekvini irade karşısında rıza göstermeliyiz, beklenmedik hadiselerde de rıza göstermeye gayret etmeliyiz. Çünkü ilahi kaza ve kadere tabidir; depremi yaratan da Allah'tır."
Severek Rıza, Cennet Özlemine Rızadan Daha Değerlidir
Misbah Yezdî, insanın istediği sonuca ulaşmak için zahmet ve zorluklara tahammüle hazır olduğuna işaret ederek şöyle demişti:
"Bu durum, kişinin bu zorluklara tahammülünün kendisini güzel bir mükâfata ulaştıracağını bildiği zaman gerçekleşir. Ramazan ayında oruçlu halde kızgın fırının kenarında çalışmaya razı olan fırıncı gibi; rızası gelirine bağlıdır, geliri ne kadar çok olursa rızası da çoğalır. Yalnız, maddi mükâfat, zorluklara katlanmak için tek sebep değil, insan sevdiği için âlemin bütün zorluklarının tahammülüne hazırdır. Çocuğunun rahat etmesi için sabaha kadar yatağının dibinde uyumayan anne gibi. Çocuğun rahatlığı da bu kıymetli anne için sevince sebep olur. Sevgilinin gülüşü için bir âlem zorluğa tahammülün değeri, insan için çok değerlidir. Eğer bu sevgi, hayatın bütün hadiseleri ve zorluklarının, Allah'ın ilahi maslahat ve hikmeti gereği ve imtihan için gerçekleştiği bilinciyle Allah'a karşı olursa, zorlukları kolaya çevirir. Böyle bir rıza, cennet ve sarayları karşılığında ilahi mukadderata rıza göstermemizden daha evladır."
.