.
.
Ehlader Araştırma Bölümü
Mümin Müminin Kardeşidir
"Müminler ancak kardeştirler; öyle ise kardeşlerinizin arasını düzeltin ve Allah'tan sakının ki size acınsın." (Nisâ, 77)
Hz. Resulullah (s.a.a): Müminler kardeştirler; kanları aynıdır, başkaları karşısında tek yumrukturlar, en küçükleri bile birilerine eman verebilme hakkına sahiptir. (Gurerü'l-Hikem, 7502)
İmam Ali (a.s): Nice kardeşin var ki annen doğurmamıştır. (age, 5175-5176)
İmam Muhammed Bâkır (a.s): Mümin, müminin anne ve babadan olma (öz) kardeşidir. (age, 8769)
İmam Cafer Sadık (a.s): Mümin, müminin kardeşi, gözü ve kılavuzudur; ona hıyanet etmez, ona zulmetmez, onu dolandırmaz ve ona söz verip de sözünden caymaz. (Tenbîhü'l-Havâtır, 2 / 234)
İmam Cafer Sadık (a.s): Mümin, müminin kardeşidir. Bir tek beden gibidirler. Bir organı acırsa diğer organları da bundan acı duyar. Ruhları da bir tek ruhtandır. (el-Bihâr, 77 / 151 / 104)
* * *
Gerçek Kardeşler
Hz. Resulullah (s.a.a): Kardeşlerinizi çoğaltın. Zira kıyamette her müminin şefaat etme hakkı vardır.
İmam Ali (a.s): Gerçek kardeşler edinmeye çalış, sayılarını çoğalt. Zira onlar, rahatlık zamanının azığı, belâ zamanının ise kalkanıdırlar.
* * *
Kardeşleri Sevmek
İmam Ali (a.s): Kardeşin sevgi hususunda senden daha üstün olmasın. (Sen onu daha çok sevmelisin.)
İmam Ali (a.s): Kardeşleri takvaları ölçüsünce sev.
İmam Cafer Sadık (a.s): İnsanın dinini sevmesinin alâmetlerinden biri de kardeşini sevmesidir.
* * *
Sevgiyi Kalıcı Kılan Şeyler
İmam Cafer Sadık (a.s): Ey İbn Nu’man! Eğer kardeşinin sana olan sevgisinin halis olmasını istiyorsan, (yersiz) şaka yapma, onunla tartışma, ona karşı övünme ve onunla çatışma.
İmam Cafer Sadık (a.s): Kardeşler kendi aralarında üç şeye muhtaçtırlar; eğer bunlara uygun davranırlarsa dost kalırlar, aksi takdirde birbirinden ayrılır, düşman kesilirler. Bu üç şey şunlardır: "Birbirine insaflı davranmak, birbirine acımak ve bir- birini kıskanmamak."
* * *
Allah İçin Kardeşlik
Hz. Resulullah (s.a.a): Aziz ve celil olan Allah için sevdiğin kardeşine bakmak, ibadettir.
Hz. Resulullah (s.a.a): Müslüman bir insan, İslâm faydasından sonra, Allah için edindiği kardeş gibi bir fayda edinmemiştir.
İmam Ali (a.s): Allah için kardeşlik temeli üzerine muhabbet halis olur.
İmam Ali (a.s): Allah Teâla için kardeşlik edenlerin dostluğu devam eder. Zira bu dostluğun sebebi kalıcıdır.
İmam Ali (a.s): Allah için olan kardeşlik ürün verir.
* * *
Dünya İçin Kardeşlik
İmam Ali (a.s): Dostluğu Allah için olmayan kimseden sakın. Zira böyle birisinin dostluğu aşağılık ve arkadaşlığı uğursuzluktur.
İmam Ali (a.s): Allah için kardeşlik eden, kazançlı çıkar. Dünya için kardeşlik eden ise, mahrum kalır.
İmam Ali (a.s): Seni bir iş için seven kimse, o iş bitince senden yüz çevirir.
* * *
Kardeşine Sevgisini İlân Etmek
Hz. Resulullah (s.a.a): Sizden biri arkadaşını veya kardeşini seviyorsa bunu kendisine bildirsin.
İmam Bâkır (a.s) ve İmam Cafer Sadık (a.s) mescitte otururlarken adamın biri oradan geçti. Mecliste oturanlardan biri şöyle dedi: "Allah’a andolsun ki ben bu adamı seviyorum." İmam Bâkır (a.s) şöyle buyurdu: "O hâlde bunu kendisine bildir. Zira bu, dostluğu kalıcı kılar ve aranızdaki samimiyeti çoğaltır."
* * *
Kardeşini Sevmek, Onun da Seni Sevdiğinin Bir Göstergesidir
İmam Ali (a.s): Dostluklar ve sevgileri kalplere sorun. Zira kalpler, rüşvet kabul etmeyen şahitlerdir.
İmam Muhammed Bâkır (a.s): Kardeşinin kalbinde sana duyduğu sevgiyi bilmek istiyorsan, kalbinde ona olan sevgine bak.
İmam Ali Naki (a.s): İncittiğin kimseden sefa/samimiyet ve hakkında kötü duygular beslediğin kimseden öğüt/nasihat bekleme. Zira başkalarının sana karşı kalbi, senin onlara karşı kalbin gibidir.
* * *
Kardeşlerle İlişkiyi Koparmak
İmam Ali (a.s): Kardeşinle ilişkini kesmek istersen, içinde ona bir yer bırak ki bir gün isterse dönebilesin.
İmam Ali (a.s): Birliktelikten sonra ayrılık, kardeşlikten sonra cefakârlık ve dostluktan sonra düşmanlık ne de çirkindir!
İmam Cafer Sadık (a.s): Sevgisini lâyık olmayan yere koyan kimse, ilişkisini kopmaya maruz bırakmıştır.
* * *
Kardeşlerle İlişki Kurmak
İmam Ali (a.s): Kardeşinin seninle ilişkisini kesmekteki gücü, senin kendisiyle ilişkini sürdürmekteki gücünden daha çok olmamalıdır. (Kardeşine) kötülük etmeye, iyilik etmekten daha güçlü olmamalısın.
İmam Hüseyin (a.s): İnsanların ilişki kurmada en güçlü olanı, kendisiyle ilişkiyi koparan kimseyle ilişki kurandır.
* * *
Kardeş Çeşitleri
Hz. Resulullah (s.a.a): Ahir zamanda en az bulunan şey, güvenilir bir kardeş veya helal bir dirhemdir.
İmam Cafer Sadık (a.s): Kardeşler üç kısımdır: "Birincisi, tıpkı yemek gibi sürekli kendisine ihtiyaç duyduğundur ki bu akıllı olandır. İkincisi, bir hastalık gibidir ki bu da ahmak olandır. Üçüncüsü ise, ilâç gibidir ki bu da bilge olandır."
İmam Cafer Sadık (a.s): Kardeşler üç kısımdır: "Birincisi, canıyla arkadaş olur. İkincisi, malıyla yardım eder. Bu ikisi, gerçek kardeşlerdir. Üçüncüsü ise, geçimini senden ister, seni bazı lezzetleri (menfaatleri) için talep eder. Bu kimseyi güvenilir sayma."
* * *
Bazı Kardeşliklerin Yasaklanışı
İmam Ali (a.s): Kendisini idare etmek zorunda kaldığın kimse, senin kardeşin değildir.
İmam Ali (a.s): Senin üstünlüklerini gizleyen ve eksikliklerini yayan kimseyi kardeş edinme.
İmam Muhammed Bâkır (a.s): En kötü kardeş, zengin olduğunda senin yanında olan, fakir olduğunda ise seninle ilişkisini kesen kimsedir.
İmam Muhammed Bâkır (a.s): Şu dört kişiyi arkadaş ve kardeş edinme: "Ahmak, cimri, korkak ve yalancı."
İmam Cafer Sadık (a.s): Seni bir tamah, korku, meyil, yiyecek ve içecek için isteyen kimseyi kardeş edin- mekten sakın. Yerin karanlıklarında da olsalar ve ömrün onları bulmak için de geçse takva sahibi kimselerin kardeşliğini ara.
* * *
Eski Kardeşlikleri Sürdürmeye Çalışmak
Hz. Resulullah (s.a.a): Şüphesiz Allah Teâla, eski kardeşliği sürdürmeyi sever. O hâlde eski kardeşliği sürdürün.
İmam Ali (a.s): Her şeyin yenisini, kardeşlerin eskisini seç.
* * *
Gerçek Kardeşlik
İmam Ali (a.s): Şüphesiz gerçek kardeşin; hatanı bağışlayan, açığını kapatan, özrünü kabul eden, ayıbını örten, korkunu gideren ve arzunu gerçekleştiren kimsedir.
İmam Ali (a.s): Zorlukta seni yardımsız bırakmayan, günah işlediğinde senden gaflet etmeyen ve kendisine bir şey sorduğunda seni aldatmayan kimse, senin kardeşindir.
* * *
Kardeş Seçimi
İmam Ali (a.s): Her hatasından dolayı kardeşinden ayrılanın, arkadaşları az olur.
İmam Cafer Sadık (a.s): Sadece hiç bir aybı olmayan kimseleri kar- deş edinenin, arkadaşı az olur.
* * *
Kardeşin Sürçmesine Tahammül Etmek
İmam Ali (a.s): Düşmanının saldırı zamanı için dostunun sürçmesine tahammül et.
İmam Ali (a.s): Sürçmelere tahammül etmek, arkadaşlığın süsüdür.
İmam Ali (a.s): Arkadaşının sürçmelerine tahammül edemeyen kimse, yalnız ölür.
* * *
Kardeşlerin En Hayırlısı
Hz. Resulullah (s.a.a): Kardeşlerin en hayırlısı; Allah’a itaat hususunda sana yardımcı olan, Allah’a karşı günah işlemene engel olan ve sana Allah’ın hoşnutluğunu emreden kimsedir.
İmam Ali (a.s): Kardeşlerin en hayırlısı, öğüt vermede en az müdara edendir.
İmam Ali (a.s): Kardeşlerinin en hayırlısı, sana yardım edenidir. Ondan da hayırlısı, sana yeteni ve işi düştüğünde sana zahmet vermeyenidir.
İmam Ali (a.s): Kardeşlerin en hayırlısı, dostluğu Allah için olan kimsedir.
İmam Ali (a.s): Kardeşlerinin en hayırlısı; hayır işlemeye koşan ve seni de hayra çekmeye çalışan, sana iyiliği emreden ve iyilik işleme hususunda sana yardımcı olan kimsedir.
İmam Ali (a.s): Kardeşlerinin en hayırlısı, hak yolunda sana en çok gazaplanandır.
İmam Ali (a.s): Kardeşlerin en hayırlısı, kardeşlerini başkalarına muhtaç etmeyendir.
İmam Cafer Sadık (a.s): Bana en sevgili kardeşim, ayıplarımı bana hediye edendir.
* * *
Kardeşlerin En Kötüsü
İmam Ali (a.s): Kardeşlerin en kötüsü, kendisi için zahmete düşülen kimsedir.
İmam Ali (a.s) -Kendisine, "En kötü arkadaş kimdir?" diye sorulunca-: Allah’a karşı günah işlemeyi sana güzel gösteren kimsedir.
* * *
Kardeşleri Denemek
Hz. Resulullah (s.a.a): Kardeşinde şu üç hasleti görünce kendisinden ümitli ol: "Hayâ, emanete riayet ve doğruluk." Kardeşinde bu üç sıfatı göremezsen, sakın ondan ümitli olma.
İmam Ali (a.s): Güzelce bir denedikten sonra kendine bir kardeş seçen kimsenin arkadaşlığı kalıcı, dostluğu güçlü olur. Denemeksizin kardeş edinen kimse ise, kötülerle arkadaşlık etmek zorunda kalır.
İmam Cafer Sadık (a.s): Kardeşlerinizi iki haslet ile imtihan ediniz; bu iki haslet onlarda bulunursa (kardeş edinin), aksi takdirde onlardan uzak durun, uzak durun, uzak durun. (Bu iki haslet şunlardır) Namazları vaktinde kılmaya büyük özen göstermek ve kolaylık ve zorluklarda kardeşlerine iyilik etmek.
* * *
Kardeşlere Yol Göstermek
Hz. Resulullah (s.a.a): Mümin, mümin kardeşinin aynasıdır; gıyabında hayrını diler, huzurunda ise ondan hoşlanmadığı şeyleri gidermeye çalışır.
İmam Ali (a.s): Kardeşine gizlice öğüt veren kimse, onu süslemiş olur. Ona açıkça öğüt veren kimse ise, onu lekelemiş olur.
İmam Cafer Sadık (a.s): Kim kardeşini hoş olmayan bir durumda görür de ondan bu durumu defetmeye gücü yettiği hâlde bunu yapmazsa ona hıyanet etmiştir.
* * *
Kardeşlere İkram ve Saygı
Hz. Resulullah (s.a.a): Ümmetimden kim dinî kardeşine herhangi bir lütufta bulunursa Allah da cennet hizmetçilerini onun hizmetine verir.
İmam Cafer Sadık (a.s): Kim kendisine gelen Müslümana ikramda bulunursa şüphesiz ki aziz ve celil olan Allah’a ikramda bulunmuştur.
* * *
Kardeşlerin İhtiyacını Gidermek
İmam Ali (a.s): Sizden kim kardeşinin muhtaç olduğunu bilirse ondan isteme zahmetini kaldırsın (kendisi istemeden ihtiyacını gidersin).
İmam Cafer Sadık (a.s): Mümin, kardeşinin yardımcısı olduğu müddetçe Allah da müminin yardımcısıdır.
İmam Cafer Sadık (a.s): Kim mümin kardeşinin bir ihtiyacını giderirse aziz ve celil olan Allah, kıyamet günü onun yüz bin ihtiyacını giderir.
İmam Cafer Sadık (a.s): İnsanın kardeşine güvenmesi için ihtiyacını ona söyleyebilmesi yeterlidir.
* * *
Kardeşlik Adabı
Resulullah (s.a.a): Sizden biri, biriyle kardeşlik ettiği zaman ondan adını, babasının adını, kabilesini ve oturduğu yeri sorsun. Bu, gerekli haklardan ve kardeşliğin samimiyetindendir. Aksi takdirde bu kardeşlik, ahmakça bir dostluk olur.
Hz. Resulullah (s.a.a): Kardeşini güler yüzle karşıla.
Biharu’l-Envar’da şöyle yer alır: Resulullah (s.a.a) üç gün kardeşlerinden birini görmeseydi, kendisini sorardı; gaip (seferde) ise, kendisine dua ederdi; hazır ise onu görmeye giderdi; hasta ise onu ziyaret ederdi.
