.
.
Sadece çatıların değil; masa, araba, gemi, uçak, cam ve tabak gibi eşyaların da bir hikayesi vardır elbette. Ama çatılarından bahsetmek istedik. Aslında tarihte bilinmeyen bir yere sahip. Çok da işe yarayan veya tam tersi işler de yapmıştır ayrıca. Burada çatının tarihini değil; çatının tarihte veya teoride ne işe yaradığını paylaşmak istiyoruz. Peki, neden yazdınız diye soranlara? Öylesine.
Çatı, maddi olarak yani fiziki olarak ortalama terminolojiye göre evin üstünü örten beton veya ahşap yapıdır. Ruhi kavramda ise daima birlik ve farklı fikirlerin bir kutup tarafından idare edilmesi anlamını içerir. " Tek çatı altında birleşme" kavramı gibi.
Bilmiyorum bu aralar dünyada çatılar havada uçuşuyor. Her neyse:
Mesela İsa aleyhisselam "gün gelecek karanlıkta dile getiremediğiniz hakikatleri çatılardan haykıracaksınız" diyordu.
Mesela Davut Aleyhisselam olayında davacılar duvarı tırmanıp dama çıkarlar.
Mesela Hazreti Bilal bin Rebah (Bilal-i Habeşi) Mekke fethinde Kabe'nin çatısına çıkıp ezan okudu.
Mesela Çavuşesku, eşi Elena ile çatıya çıkıp tam kaçacakken orada yakalandılar.
Mesela İkinci Mahmut, yeniçeriler saray baskını yapınca onların gazabından; kadınların onu çatıya çıkarmaları ile kurtuldu. Hatta başka bir rivayette akşama kadar çatıda bir bacanın arkasına saklanmış ve de Rusçuk âyanı Alemdar Mustafa Paşa'nın imdada yetişmesi ile çatıdan indirilmişti.
Mesela 1972 Münih Olimpiyatları'nda FKÖ eyleminde çatı ve çatı katları iyi iş gördü.
Mesela Şah Rıza, Kum Medresesi'ne gidip canlı yayında öğrencileri çatılardan aşağıya attı. Aynı Şah Rıza devrilmeden önce son protesto yasaklarını yapınca dünyanın gelmiş geçmiş en büyük çatı gösterisi meydana geldi. Milyonlarca İranlı, bir gece evlerinin damlarında Şah'a ölüm diye haykırmıştı. Devrimden 3 ay önce.
Mesela sömürgeci devletlerin bir özelliği de Birinci ve İkinci Dünya Savaşı tecrübesi sebebiyle çatı mimarisi oluşturmalarıydı. Özellikle İsrail, İngiltere ve Abd gibi sömürgeci işgalciler; hava saldırısı ve savunmalarında kendi bölgelerini tanımak ve de eylem planını oluşturmak için yukarıdan şehirdeki çatı organizasyonu ve renklerine uyumlu görseller ve şehir kroniği oluşturdular.
Mesela cezaevi isyanlarında çatılar ciddi bir protokol masasıdır. Genelde anlaşma ve isyan her defasında orada sonuçlanır.
İntiharlar, intikam ve olası kaza süsünün %50'lik bir oranı çatıda gerçekleşir.
Çatılar kapitalist reklamların gözdesi olmuştur her zaman. İsterseniz çıkıp şehrinizdeki reklam tabelalarına bakabilirsiniz.
Modern Türkiye mimarisi yani cumhuriyet modernleşmesi kendini ilkin Osmanlı evlerinden kalma ahşap ve desenli çatıları sökerek başladı. Özellikle ahşap evlerde ciddi bir eski üslup yıkımı gerçekleşti. Süslü desenli ahşap görsel, birkaç yılda kendini buz gibi beton mimariye bıraktı.
Mesela Noel Baba evlere, çatıdaki bacadan giriş yapar veya hediyesini oradan atar. Ve genelde kış olduğu için nedense bacada duman da yoktur. Neyse bu da garip.
Kapalı Çarşı'nın çatısı restore edilip turizme açıldı. Hatta o çatıda ne filmler çekildi. Nice diziler oynandı.
Mesela Kızıldere katliamında Mahir Çayan, çatıda çatışırken polis tarafından şakaklarından vuruldu.
Osmanlı'da tellallar bağırmak için çatıya çıkardı bazen.
Mesela bir iç savaşta ki en büyük örnek Suriye savaşında; herkesin kullandığı en ortak nokta çatılardır.
Hazret-i Peygamber'in (salavatullah) geleceğini müjdeleyen Medine'deki Yahudi alimler, bu olayı sık sık çatılardan haykırıyordu.
Mesela İran Devrimi'nde devrimciler çatılardan çatılara mektup bilgi ve haberleşme servisi sağlıyordu.
Mesela Berlin'e giren Sovyet askerleri Kızıl Bayrağı Nazilerin çatısına astı.
Mesela Che Guevare, Fulgencio Batista'nın son birliklerini çatıda ele geçirdi.
Mesela V For Vendetta (gerçekte Guy Fawkes) filmin başında, 1605'in 5 Kasımı'ndaki bombalama komplosunu çatıdan haykırıyordu.
Mesela Çatalhöyük'te ilk medeniyetlerin izi halen duruyor. O kentin halkları evlere çatılardan giriyordu.
Mesela ideoloji veya davası olanlar kendinden olmayan fraksiyonlar için " tek çatı altında birleşelim" mesajı verirler sık sık.
Ayrıca dikkat ederseniz korku filmleri veya romanların en kritik yeri çatı katıdır.
Suikastlerin önemli bir oranı çatılardan gerçekleşir. Daha yakın zamanda Trump gibi mesela.
Yani belki sizlerin de tarihte veya dünyamızda çatı ile alakalı acayip bilgiler mevcuttur. Her neyse. Gündelik hayatta boş boş gördüğümüz bu ruhsuz çatıların da hakkını vermiş olduk mu bilmiyorum fakat çatı önemli bir şeymiş!
Aslında bunu yazmamın bir sebebi vardı. Birileri gece gündüz kutuplaşmadan yakınır ve de faşizme küfrederek milletin ve toplumun birliğinden bahseder ya malûm. Meğerse ne görelim adama İslam, Arab veya İslami terminolojilerden biraz bahsedince; sen misin konuşan! Ve bundan sonra Hitler kim Musollini kim çatı kim kiremit kim!
"Herkesin şahsı zihniyeti kadardır."
